REKLAM
COVID-19 ile ilgili çok önemli ve uzun süredir tartışılan bir konu olan ‘bağışıklık ne kadar sürer‘ sorusu akılları karıştırıyor. Yeni araştırmalar, iyileşen koronavirüs hastalarının en az sekiz ay süren bir bağışıklığa sahip olduğunu gösteriyor. Bu süre sadece antikorlarla elde edilmiyor, aynı zamanda T hücreleri ve B hücreleri olarak bilinen beyaz kan hücrelerinin de önemi büyük. Bağışıklık sisteminin koronavirüsü bir daha istila etmesi için bu koruma hücrelerinin bir arada olması, virüsün tanınmasını ve yeniden savaşılabilmesini sağlıyor.

Virüse karşı oluşan bağışıklığın ne kadar uzun sürdüğünü değerlendirmek için bilim adamları, koronavirüs hastalarının hastalandıktan aylar sonra kaç tane ve ne tür bağışıklık hücresinin iyileştiğini ölçtüler. Kaliforniya’daki La Jolla İmmünoloji Enstitüsü’nde virüs özellikleri üzerinde uzman ve çalışmanın ortak yazarı olan Shane Crotty, “Çoğu insan bu virüse karşı bağışıklık kazanabiliyor ve bağışıklığı sağlayan hücreler yaklaşık altı ile sekiz ay arasında vücutta etkinliğine devam edebiliyor.”

Antikorlar Azalırken, T ve B Hücreleri Varlığını Sürdürüyor

Bazı araştırmalar, koronavirüs antikorlarının vücudu daha sonra oluşabilecek diğer enfeksiyonlardan koruyan kan proteinlerinin birkaç ay içinde kaybolduğunu gösteriyor. Ancak bu bulgularla ilgili endişeler ise; enfekte olmuş hücreleri tanımlayan ve yok eden öldürücü T hücrelerinin yanı sıra B hücrelerinin de rolünü azaltabileceği yönünde. Bağışıklık sisteminin savunma mekanizmasını yeterli olması için bu hücrelerin yeterli düzeyde bir arada olması gerekir.

Yapılan araştırmada, COVID-19‘u atlatmış 185 kişiden alınan kan örneklerinde antikorlar ile birlikte T ve B hücreleri ölçüldü. Katılımcıların yaklaşık 40’ı birkaç kez, bazıları hastalıklarından altı ay sonra kan verdi. Bu, araştırmacıların bağışıklık tepkilerinin zaman içinde nasıl değiştiğini değerlendirmeye olanak sağladı.

Elde edilen sonuçlarda, hastaların koronavirüse özgü T hücreleri seviyelerinin dört ile altı ay arasında hafifçe düştüğü ve ardından sabit kaldığını görüldü. Virüse karşı oluşan bağışıklık ile ilgili immünolog Alessandro Sette, “Antikorların ve T hücre yanıtlarının enfeksiyondan sonra gelişmesi yaklaşık bir-iki hafta sürer. Bunlar daha sonra artar ve zirve yapar. Dört ile altı ay arasında düşüş görülür ve ardından altı ay kadar sabit kalabilirler. Altı ile sekiz ayda görülen tablo, bağışıklığın nasıl tepki verdiğini görmeye yardımcı olur.” diyor.

Ayrıca çalışma sonuçları hastaların B hücre seviyelerinin bir ay ile altı ay arasında arttığını gösterdi. Bu sonuç oldukça sevindirici çünkü B hücreleri gelecekteki antikorların kaynağı olacak. “Virüsle ilk karşılaşma sona erdiğinde, B hücreleri savaşmayı ve antikor üretmeyi bırakacak. Ama virüs tarafından saldırı devam ederse vücutta dolaşan bir B hücresi ordunuz varsa, antikor tepkisini yeniden oluşturarak virüsle savaşmaya devam edebilir.  Tüm bunlarla birlikte antikorlar, altı ayın sonunda ciddi şekilde azaldı. Ancak virolog Crotty, antikor seviyelerinde görülen düşüşün normal olduğunu endişelenecek bir durum olmadığını ifade ediyor.

 

Koronavirüsü Hedef Alan T hücreleri Yıllarca Vücutta Kalabilir

Pandeminin başından beri takip edilen hastalarda bağışıklık tepkilerinin sekiz ay boyunca devam ettiği görülmüştür. Ancak diğer virüslere tepki olarak geliştirilen beyaz kan hücreleri  yıllarca vücutta etkinliğini sürdürebilir. Örneğin, çiçek hastalığına özgü T hücrelerinin enfeksiyondan sonra kaybolması yaklaşık 10 yıl alırken, aynı virüsün B hücreleri 60 yıl boyunca vücutta kalabilir. Genetik kodunun % 80’ini koronavirüsle aynı olan SARS’a özgü T  hücreleri uzun süre vücutta kalabilmiştir. Temmuz ayında yapılan bir çalışmada , SARS’tan kurtulan 23 kişiden alınan kan örneklerinde T hücreleri arandı ve hastalandıktan 17 yıl sonra hala SARS’a özgü T hücreleri tespit edildi.

 

Az Sayıda Hastada ‘Zayıf Bağışıklık Hafızası’ Var

Crotty’nin çalışması, insanların yaklaşık % 90’ının antikorlar, T hücreleri ve B hücreleri tarafından korunan koronavirüse karşı sağlam bağışıklık geliştirdiğini buldu. Ancak herkes üç bağışıklık elementini de aynı derecede geliştirmedi ve katılımcıların çok küçük bir bölümü bunların sadece bir kısmını geliştirdi.

Crotty, bu hastaların “oldukça zayıf bağışıklık belleğine” sahip olduğunu, bu nedenle nispeten hızlı bir şekilde yeniden enfeksiyona yatkın olabileceğini söyledi. “Gerçekten tüm bağışıklık sistemi üyelerinin virüsü yenmek için bir araya gelmesi gerekiyor” şeklinde ekledi.

Bu kişiden kişiye varyasyonun nedeni net değil, ancak çalışma yazarları, COVID-19 hastalığı sırasında daha iyi performans gösteren hastaların kendileri için çalışan birden fazla tipte bağışıklık hücresine sahip olduğunu buldular. Başarısız olanların bir veya daha az bağışıklık hücresi vardı. Ancak Sette ve Crotty, bilim insanlarının virüsü incelemek için daha fazla zamana ihtiyacı oldukları gerektiği, bu zamana kadar koronavirüse karşı oluşan bağışıklığın tam olarak ne kadar sürdüğünü kesin olarak bilmenin mümkün olmadığını belirttiler.

Kaynak: Science Alert

REKLAM