Uzman dermatolog Celestine Wong, virüsten korunmanın en önemli yollarından birinin elleri sabunla yıkamanın olduğuna değindi. Elleri sabunla sık sık yıkamak, COVID-19‘un yayılmasını sınırlamaya yardımcı olacak yollardan birisidir. Sabun kullanarak en az 20 saniye boyunca ellerin yıkanması veya alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanılması riski azaltmanın en önemli ve en kolay yoludur. Ancak devamlı el yıkama alışkanlığı ile cildin kuruması çok muhtemeldir.
Cildimizin üst tabakası (stratum corneum) cildin temel koruyucu tabakasıdır. Ancak su, sabun ve cilt temizleyicilerine sürekli maruz kalma ve sık sık el yıkama nedeniyle bu katman bozulacaktır. Bu durum zamanla kuru cilde, cilt bariyerinin daha fazla bozulmasına ve iltihaplanmaya yol açarak ellerde dermatit veya daha spesifik olarak tahriş edici kontakt dermatit ile sonuçlanır .
Tahriş edici kontakt dermatit, günde birçok kez ellerini yıkamak ve zaman zaman ıslak ellerle çalışmak zorunda kalan kişilerde daha yaygın görülmektedir. Kontakt dermatitten özellikle sağlık çalışanları (doktorlar, hemşireler, kişisel bakım yardımcıları), kuaförler, gıda sektörü çalışanları ve mutfak personelleri etkilenmektedir. Tahriş edici cilt temizleyicilerine ve deterjanlara maruz kalanlarda dermatit görülmesi çok olasıdır. Egzama, astım ve saman nezlesi olan kişiler de tahriş edici kontakt dermatit gelişmesi veya altta yatan egzamanın açığa çıkma riski daha yüksektir.
El Dermatitini Nasıl Önleyebilirim?
Sabun ile el yıkama
Egzama olan veya daha önce kontakt dermatit geçirmiş olan insanların cildi tahriş olmaya daha yatkındır. Cilt sağlığını korumak için daha yumuşak içerikli sabun ve el dezenfektanı kullanmaları önerilmektedir. Sabunlar yüksek bir pH değerine sahiptir ve oldukça alkalidir. Bu, cildin dış tabakasını bozar, sabunun cildin daha derine nüfuz etmesini sağlayarak daha fazla cilt tahrişine ve kaşıntıya neden olur. Egzama veya kontakt dermatit öyküsü olmayan diğer insanlar sadece sabun kullanmalıdır. Sıvı sabunlar genellikle başka bir dermatite (alerjik kontakt dermatit) neden olabilen koku ve koruyucu içerir, bu nedenle kokusuz ve koruyucusuz katı sabunları tercih etmelisiniz.
Ellerinizi iyice kurulayın
Tamamen kurulanmayan ellerde, su tanecikleri kalabilir. Dermatiti azaltmak için parmaklarınızın araları ve avuç içleriniz dahil olmak üzere ellerinizi iyice kurulayın. Deri yüzeyinde kalan aşırı nem, sabun ve su kalıntıları cilt tahrişine neden olabilir.
Kokusuz nemlendiricinizi düzenli olarak kullanın
- Nemlendiriciler farklı formülasyonlarla üretilir. Losyonlar hafif ve gün boyunca kullanımı kolay olsa da, daha sık kullanmayı gerektirir. Kremler ve merhemler daha kalın ve yağlı bir dokuya sahiptir, kuru eller için etkilidir ve gece boyunca ellerinizi onarmaya yardımcı olur.
- Parfüm içeren nemlendiriciler, alerjik kontakt dermatite neden olabilir, bunun yerine parfümsüz nemlendirici kullanmayı tercih etmelisiniz.
- Alkol bazlı el dezenfektanı kullanabilirsiniz. Alkol bazlı el dezenfektanı cildinizin su ile temasını azaltır ve böylece dermatit riski de azalmış olur. Evden çıktığınızda ve ellerinizi yıkayacak bir yer bulamadığınızda iyi bir seçenek olabilir. Yapılan araştırmalar, el dezenfektanlarının sabun ve su ile yıkamaktan daha az kontakt dermatite neden olduğunu göstermektedir.
- Dezenfektan kullanımında ise içeriğinin zararlı olmadığından emin olunmalıdır.
Eldiven kullanın
- Bulaşıkları yıkarken veya bahçe işleri gibi ev işleri ile ilgilenirken koruyucu eldiven giyin.
- Süpürme veya toz alma gibi kuru işler yaparken ellerinizi korumak ve yıkama ihtiyacını en aza indirmek için pamuk eldiven kullanın.
- Geceleri ellerinizi nemlendirin, sonra pamuk eldiven giyin. Bu yoğun bir el maskesi etkisi gösterir ve çok kuru ciltler için harikalar yaratır. Nemlendiricinin ellerinizde uzun süre kalmasını sağlayarak cildinize nüfuzunu arttırır.
Ellerim zaten hasar görmüş, kuru veya çatlamışsa ne yapmalıyım?
- El dermatiti meydana gelir gelmez tedavi edilmelidir, aksi takdirde kötüleşecektir ve tedavisi zorlaşacaktır. Tırnak kütikülünüzü (tırnak ve tırnak kıvrımı arasındaki koruyucu bariyer) kaybettiğinizi düşünüyorsanız, su tırnak katına sızarak şişmeye ve dermatite neden olabilir. Daha fazla su hasarını önlemek için vazelin gibi jeller kullanabilirsiniz.
- Aktif dermatit belirtisi olan kırmızı, kuru ve kaşıntılı bölgeler varsa, doktorunuzdan veya dermatoloğunuzdan yardım isteyin.
- Reçeteli merhemlerin, daha yüksek tedavi edici özellikleri nedeniyle tezgah altı kremlerden daha etkili olması muhtemeldir.
- Bazen dermatit ‘staphylococcus aureus’ gibi cilt bakterileri ile enfekte olabilir. Kalıcı kızarıklık veya ağrı gibi şikayetleriniz varsa tıbbi yardım almanız gerekir.
- Birçok uzman bu günlerde telefonla tedaviyi yönlendirebiliyor. Doktorunuzdan telefonla yardım alabilirsiniz.
Kaynak:
https://www.popsci.com/story/health/hand-washing-dry-skin-help/
