Amerika’da grip virüsü nedeniyle her yıl yaklaşık 200.000 kişi hastanede tedavi görüyor. Gripten korunmak için her yıl tekrarlanan grip aşılarının en etkili çözüm olduğu savunulmaktadır. Ancak son yıllarda aşılanarak gripten korunma konusunda uzmanlar arasında fikir ayrılıkları yaşanmaktadır.
Grip virüsünün insanlar arasında nasıl yayıldığını ve sürecin nasıl devam ettiği her sene incelenmektedir. Herkesi grip aşısı yaptırmaya teşvik ederken, bir yandan da havadaki grip virüslerinin ne kadar hayatta kaldığına dair bulgular büyük önem taşımaktadır. Bunun yanında ebeveynlerin, öğretmenlerin ve sağlık görevlilerinin toplumdaki grip yayılımını engelleyebilmek için gerekli çalışmaların yürütülmesi gerekmektedir. Havadaki grip virüsü miktarını azaltmak için planlı stratejiler kullanarak enfeksiyon sayısı azaltılabilir.
Grip Çevreye Nasıl Yayılır ?
Gribin ortama yayılmasında etkili olan üç faktör vardır.
- Doğrudan temas; bulaşmış bir kişiyle tokalaşmak veya temas etmek.
- Dolaylı temas; virüsün bulunduğu bir kapı kolu veya enfekte olmuş yüzeylerle temas etmek
- Havadan temas; grip virüsü öksürmek, hapşırmak veya sadece nefes vermekle havaya yayılmaktadır. Havayı soluyan kişi kolaylıkla grip virüsünü vücuduna almış olacaktır.
Her üç yolun da her mevsimde gribin yayılmasını tetiklediği açıkça görülmektedir. Bilim adamları uzun zamandır havadaki grip virüslerinin orta ve yüksek nemde hızla etkisiz hale geleceğine inanıyorlardı. 2018 senesinde yapılan bir çalışmada nem düzeyi farklı olan ortamlarda bulaşıcı olup olmadıklarını test etmek için bir saat içerisinde grip virüsleri dönen bir tambura püskürtülüyor. Yapılan bu çalışmada bulaşıcı virüs miktarında bir değişiklik saptanmıyor, bu da grip virüslerinin havada en az bir saat stabil kalabildiğini işaret ediyor.
Ayrıca grip virüslerinin, bulaşıcılık etkilerini kaybetmeye başlayarak bazı yüzeylerde 16 saate kadar canlı kalabildiği görülmüştür. Bu veriler grip virüslerinin kapalı ortamlarda yüksek düzeyde stabil olduğunu göstermektedir.
Grip Virüsü Havadan Temizlenebilir mi ?
- Odadaki hava dolaşımını artırmak, havadaki grip virüslerini seyreltebilir ve yayılmalarını azaltabilir. Bu, bina havalandırma sistemlerini veya portatif fanları açarak sağlanabilir. Grip virüsünü havadan uzaklaştırmakta en etkili yöntem camların açılıp kapalı ortamdaki hava sirkülasyonunun sağlanmasıdır.
- Grip virüslerini ortamdan uzaklaştırmak için tasarlanan hava temizleyicileri, virüsleri havadan temizlemede etkilidir, ancak bunlar doğrudan test edilmemiştir. HEPA filtreli ve yüksek debili bir temizleyici ortamı temizlemeye yardımcı olmaktadır.
- Maskeler, hasta kişilerce kullanıldığında yayılımı önlemede oldukça yararlıdır. Enfekte bir kişinin, sadece solurken bile ortama yaydığı virüslerin dağılmasını önlemektedir. Hasta değilseniz ve grip olan kişilerin yanındaysanız, maske kullanmanız sizi grip virüsünden korumaya yardımcı olacaktır. Maske kullanımında ağız ve burnun tamamen maske ile örtülü olması gerekmektedir. Aksi taktirde koruyuculuğu azalacaktır.
Gripten Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler
- Kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçının. Alışverişe çıkmak için daha sakin saatleri tercih edebilirsiniz.
- Sık sık ellerinizi yıkayın ve bulunduğunuz ortamı havalandırın.
- Beslenme bu dönemde çok önemlidir. Öğünlerinizin düzenli saat aralıklarında olmasına dikkat edin. Meyve ve sebzeyi sofranızdan eksik etmeyin. Meyve/sebze tüketiminden önce bol suda iyice yıkayıp sirkeli suda bekletmeyi unutmayın. C vitamini size çok yardımcı olacaktır. Bol sıvı tüketimi vücutta bulunan enfeksiyonun atılmasına yardımcı olmaktadır.
- Vücut direncinizin artmasına bir diğer destek ise uykudur. Gece uykunuz 7-8 saat aralığında olmalıdır.
- Selamlaşırken öpüşmek/sarılmak yerine tokalaşmayı tercih edebilirsiniz. Sonrasında ellerinizi yıkamanız sizi virüsün bulaşmasında koruyacaktır.
- Kreş/okul ortamlarında hastalıklar daha çabuk yayılmaktadırlar. Bu nedenle çocuklarınıza ellerini sık sık yıkama alışkanlığının önemini anlamanız gerekmektedir.
- Tuvalet/lavabo ortamları oldukça tehlikelidir. Mümkün olduğunca sık aralıklarla temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
- Öksürük/hapşırık durumlarında virüsün ortama yayılmaması için mutlaka peçete kullanılmalıdır.