Koronavirüs, memelilerde ve kuşlarda potansiyel olarak ölümcül hastalıklara neden olan suşlar içerdiği bilinen bir virüs ailesidir. İnsanlarda tipik olarak enfekte olmuş kişiler tarafından havaya yayılan sıvı damlacıkları yoluyla yayılırlar. Wuhan koronavirüs (2019-nCoV) ve ciddi akut solunum sendromu (SARS) ve Orta Doğu solunum sendromu (MERS) dahil olmak üzere dikkate değer suşlar (bir bakteri veya virüsün farklı alt türlerinin, aralarında genetik farklılıklar bulunan grupları) insanlarda ölüme neden olabiliyor.
İlk olarak 1960’larda ayrıntılı olarak keşfedilen koronavirüs, adını parçacığı çevreleyen zarftan çıkıntı yapan şekerli proteinlerin ayırt edici ‘tacından’ alır. İnfeksiyöz bronşitis virüsü ile soğuk algınlığı belirtileri gösteren ve ölümle sonuçlanan virüs tüm dünyayı alarma geçirmiş durumda.
Ailede Alphacoronavirus, Betacoronavirus, Gammacoronavirus ve Deltacoronavirus adında bilinen dört tür vardır. İlk ikisi sadece yarasalar, domuzlar, kediler ve insanlar dahil olmak üzere memelilere bulaşır. Gammacoronavirus çoğunlukla kümes hayvanları gibi kuşları enfekte ederken, Deltacoronavirus hem kuşları hem de memelileri enfekte edebilir.
Koronavirüs Belirtileri Nelerdir ?
Koronavirüs farklı hayvanlarda çeşitli semptomlara neden olabilir. Bazı suşlar domuzlarda ve hindilerde ishale neden olurken, çoğu zaman enfeksiyonlar soğuk algınlığı ile karşılaştırılabilir, bu da burun akıntısı ve boğaz ağrısı gibi hafif ve orta derecede üst solunum problemlerine neden olabilir. Dünyanın dört bir yanındaki hayvancılık ve insan sağlığı üzerinde yıkıcı bir etkisi olan ölümcül bir etkisi vardır.
Wuhan Koronavirüs (COVID-19 )
İlk olarak 2019 yılında Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıktı. Günden güne enfekte olanların sayısı hala artıyor ve ölüm sayısı yükseliyor.
Yılanların başlangıçta salgın için potansiyel bir kaynak olduğundan şüpheleniliyordu, ancak diğer uzmanlar bunu olası görmedi ve yarasaların neden olduğu öne sürüldü. Şubat 2020 itibariyle, COVID-19’un hayvansal orijini araştırmaya devam edilmektedir.
Şiddetli akut solunum sendromu (SARS-CoV)
SARS ilk olarak 2003 yılında farklı bir koronavirüs suşu olarak tanınmıştı. İlk insan enfeksiyonları 2002 yılında Çin’in Guangdong eyaletine kadar uzandı ancak virüsün kaynağı net olarak belirlenemedi.
Daha sonra virüs bir salgın haline geldi ve 26 ülkede 800’e yakın ölüme, 8.000’den fazla grip benzeri enfeksiyona neden oldu.
Orta Doğu solunum sendromu (MERS-CoV)
MERS, Suudi Arabistan’da ilk olarak 2012’de ateş, öksürük, nefes darlığı ve bazen ishal gibi gastrointestinal problemler yaşayan kişilerde tespit edildi. Virüs için bir hayvan kaynağı hiçbir zaman resmi olarak doğrulanmadı, ancak kanıtlar dromedary develerin potansiyel bir enfeksiyon olduğuna işaret ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, ilk salgınlardan bu yana 27 ülkede yaklaşık 2.500 enfeksiyon vakası tespit ederek yaklaşık 860 ölümle sonuçlandı.
Koronavirüsün Mikroskop Görüntüsü
Şimdiye kadar 1.000’den fazla ölüme neden olan COVID-19 virüsü geçen yıl Aralık ayında keşfinden bu yana medyada oldukça sık karşımıza çıkıyor. Ancak dünyanın dört bir yanındaki mikrobiyologlar aşıyı denemek ve geliştirmek için virüsü kullanıyor olsalar da, pek çoğumuz bu yeni koronavirüsün nasıl göründüğünü görmedik.
Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü (NIAID) Rocky Dağları Laboratuarları (RML), koronavirüsün tarama ve iletim elektron mikroskop görüntülerini piyasaya sürdü ve şaşırtıcı bir şekilde estetik açıdan hoş.
Yukarıda gördüğünüz, ABD’deki bir hastadan alınan COVID-19 virüsünü gösteren sahte renkte bir tarama elektron mikroskobu görüntüsüdür; viral parçacıklar, mavi ve pembe renkli bir hücrenin yüzeyinden çıktığı için sarı renklidir.
Yukarıdaki görüntü bir transmisyon elektron mikroskobu ile yakalanmıştır. Bu birincisi kadar net değil, ancak virüsün yüzeyindeki sivri uçları görebilirsiniz
Bunlar biraz tanıdık geliyorsa, bunun nedeni SARS ve MERS gibi çoğu koronavirüsün dışarıda benzer görünmesi ve yumru kaplı küresel görünümünün aynı olmasıdır.
Koronavirüs ailesindeki virüslerin genomlarında sadece küçük farklılıklar vardır, virüslerin üçü arasında sadece beş nükleotit farkı vardır. Yine de, insanları enfekte etmek söz konusu olduğunda virüslerin oldukça farklı etkileri olabilir. Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
